در پشت ظاهر خشک کویریاش، قلبی مهربان، متین و متواضع میتپد. به دیوار که نگاه میکند، تا عمق پایهها را میبیند و محاسبه میکند. گنبد و طاق ضربی برایش مفهوم زندگی را تداعی میکند.
در قالب طرح تکریم از پیشکسوتان هنرهای سنتی، گروهی از مسئولین و پژوهشگران در مسجد ده نو در نزدیکی میبد به ملاقاتش میروند. مسجدی که به دست توانای معماران دوره ایلخانی ساخته شده. مسجدی با دیوارهای گلی که نیمی از آن بر اثر گذشت زمان فرو ریخته است.
استاد امامی میبدی این روزها سرگرم مرمت و احیای این مسجد است. در کار با گل بسیار ماهر و شاگرد استادانی چون علی افخمی، پدربزرگش بوده. از سال 1328 به معماری روی آورده و بخشی از کار را نیز زیرنظر عمویش آموخته است.
وی میگوید: «تا دهانه 7 متری را میتوانم با گل بپوشانم . علاوه بر طاقهای ضربی، در زمینه گنبد، هشتی، شش گوش و... نیز کار کردهام. برجهای نگهبانی قلعه شاه عباسی را من بازسازی کردهام.»
وی در پاسخ به این سؤال که آیا شاگرد یا وردستی دارد؟ می گوید: « میآیند ولی نمیمانند. رونق این کار دائمی نیست. تنها8 ماه در سال کار رونق دارد. شاگردان ما هم در 4 ماه باقیمانده به کارخانه کاشی سازی می روند و دیگر بازنمیگردند.
اما اگر کار دائمی باشد خواهند آمد.» در زمین رو به روی مسجد مروری مشغول ساختن خشت است. خشتهای تر را در آفتاب سوزان کویری پهن کرده تا خشک شود. در داخل مسجد هم خشتهای خشک شده را روی هم چیدهاند.
در میان خشتها کاه به کار رفته است.هم زمان برخی قسمتهای دیوار را که به وسیله گچ پوشانده شده و سالم مانده، نشان میدهد. در دو طرف مسجد2 فرش انداز دیده میشود. فرش انداز سمت چپ به صورت یکی در میان به وسیله گنبد و طاق ضربی پوشانده شده.
دکتر اولیا یکی از ملاقات کنندگان دلیل آن را از استاد میبدی میپرسد و او اینگونه توضیح میدهد: «چون پایهها بلند است، اگر تمام طاق ضربی ساخته میشد، پایهها به سمت بیرون کشیده میشدند. اما گنبد، جلوی این کشیده شدن پایهها را میگیرد.»
اما تمام فرش انداز دیگر مسجد با طاق ضربی پوشانده شده است. آیا پایهها مشکلی پیدا نخواهند کرد؟ استاد امامی میبدی محل اتصال طاق به پایهها را نشان میدهد و میگوید: «پایهها را ببینید بسیار کوتاه هستند. طاق از ارتفاعی نزدیک به زمین آغاز شده. به همین دلیل کوتاه بودن پایهها به استحکام آنها کمک کرده و باعث میشود تا نیرویی را که از طرف طاق بر آن وارد می شود تحمل کند.»
طاق این فرش انداز کاملاً به دست استاد امامی میبدی ساخته شده. چون به طور کامل خراب شده بود. دکتر اولیا، نکته تخصصی جالبی را مدنظر قرار میدهد و آن اینکه در انتهای طاق هیچ دیوار نگهدارنده یا به قول معماران اسپری وجود ندارد و طاق تنها با تکیه بر پایهها ایستاده است.
دکتر اولیا از استاد میپرسد: «چطور این کار را کردید؟ «افتخار، چین و چروک صورت استاد را باز میکند و او با لبانی متبسم تنها میگوید: «سخت بود.» خشتهای اصلی به کار رفته در دیوارهای مسجد 27 سانتی متری است. اما در بازسازی از خشتها 22 سانتی متری استفاده می شود.
دلیل این امر را استاد نمیداند میگوید دستور مهندس است. اما قسمتی از دیوار را نشان میدهد که در فاصله میان 2 خشت، تکهای سفال قرار داده است. میگوید: «این تکه سفال باعث میشود تا خشتها در جای خود ثابت بمانند.»